De waarde van rust
"Mijn fractiegenoten en ik laten ons in ons politieke werk inspireren door de geweldige boodschap van God aan de wereld. Wij geloven dat God de wereld en dus ook de mensen heeft gemaakt en dat Hij als een zorgzame Schepper geeft om ons. Vanuit die zorgzaamheid geeft Hij ons 10 handvatten, 10 leefregels, de 10 geboden, als kompas voor een waardevol leven. In het vierde gebod geeft God ons mee dat het in de ritmiek van leven en werken heilzaam is voor de mens om van een rustdag te genieten. Een dag voor ontspanning, ontmoeting, reflectie, kerkbezoek: een dag waaróp en waarvóór we Hem, zo is mijn overtuiging, mogen danken. Het is een dag die anders is dan andere dagen. Een dag waarop we voorrang geven aan andere dingen dan doordeweeks. De boodschap van deze vierde leefregel is waardevol voor de hele schepping, niemand uitgezonderd. 

De ChristenUnie vindt dan ook dat in een zich steeds meer vereconomiserende maatschappij zes werkdagen genoeg is, ook voor onze winkeliers en hun werknemers. We denken daarbij in het bijzonder aan onze Zwolse zelfstandige ondernemers die voor een groot deel de couleur locale van de binnenstad bepalen. Voor hen is 52 koopzondagen en de concurrentiedwang die daarmee gepaard gaat geen optie. En we denken aan al die gezinnen waarvan bijvoorbeeld de tieners een bijbaantje in de supermarkt hebben en voor wie de zondag vaak de enige dag is om als familie iets gezamenlijks te doen. Het feit dat we in Nederland een gezamenlijke rustdag kennen, zien we als een grote verworvenheid die ook van belang is voor de sociale samenhang in de maatschappij. De ChristenUnie Zwolle zet zich in en blijft zich inzetten voor deze christelijke waarde in onze samenleving. Wij zullen de waarde van de zondagsrust blijven verdedigen, niet alleen voor de komende twee jaar.

Aanleiding van dit debat
Dat is ook de inzet tijdens het debat dat we vandaag voeren. Aanleiding voor dat debat is tweeërlei. Allereerst loopt de huidige supermarktregeling in deze raadsperiode af. Dat betekent dat we moeten nadenken over het vervolg. De evaluatie van de huidige regeling is daarvoor de basis. Een tweede is dat we in het coalitieakkoord afspraken dat we halverwege de periode de balans op zouden maken en indien nodig aanpassingen zullen doorvoeren.

Evaluatie huidige supermarktregeling
Allereerst over de supermarkten. De gehouden evaluatie maakt een aantal zaken helder:
- Het huidige roulatiesysteem, waarbij op iedere zondag acht supermarkten open zijn, maar dan weer die en dan weer die, zorgt voor veel onduidelijkheid.
- De huidige, late openingstijden van supermarkten op zondag komen niet overeen met de wens van consumenten, ondernemers en omwonenden, nu die tot 20:00 uur ’s avonds open zijn. Aanpassing van de tijden kan helpen, verruiming van de openingsuren is in de ogen van de ChristenUnie niet nodig, daarin zien we ons ook door dit onderzoek gesterkt.
- Kritiek is er op de spreiding over de stad. Ook al wordt er volgens het onderzoek niet al te veel overlast ervaren rondom de supermarkten die op zondag open zijn, toch worden sommige delen van onze stad zwaarder belast dan andere met de zondagsopenstelling.
- Er is de laatste jaren een gestaag groeiende groep Zwollenaren geweest die op zondag de mogelijkheid wil hebben de dagelijkse boodschappen te kunnen doen. Dat laat onverlet dat er ook een grote groep Zwollenaren is die hecht aan de waarde van een dag rust per week. Wat de ChristenUnie betreft is er voor die groep in het publieke debat te weinig aandacht. Het besef dat deze Zwollenaren met de huidige regeling al inschikken voor hun mede-Zwollenaren die op zondag willen kunnen kopen, zou op meer begrip moeten kunnen rekenen. Respect moet van twee kanten komen. 

Ontwikkelingen rondom de koopzondagen
Het tweede betreft de koopzondagen. Een veelbesproken onderwerp in het publieke debat.
Ook hier blijkt - tot onze spijt - de groep Zwollenaren die wil kunnen winkelen op zondag te zijn gegroeid. Maar ook hier geldt dat een aanzienlijk deel van de Zwollenaren hecht aan zondagsrust, voor hen zijn de huidige 12 koopzondagen al een compromis. Dat geldt voor zowel consumenten als zeker de zelfstandige ondernemers, die voor een groot deel verantwoordelijk is voor de aantrekkelijkheid van onze stad. Zij komen in de media dan wel nauwelijks aan het woord, wie zich serieus in de stad verdiept, weet dat het om een grote groep mensen gaat. 

Voorstel van het college
Welnu, het college schrijft in haar voorstel dat ze beide wensen wil respecteren. De supermarkten blijven daarom op zondagochtenden en zondagavonden gesloten, alleen in de middag kunnen noodzakelijke boodschappen worden gedaan. Het aantal zon- en feestdagen waarop winkels open mogen wordt beperkt verruimd van 12 naar 15.  

Positie van de ChristenUnie ten opzichte van het collegevoorstel
Zijn wij als ChristenUnie-fractie blij met die beweging? Nee, uit principe niet.
Als fractieteam hebben wij in de afgelopen maanden tal van gesprekken gevoerd over dit onderwerp. Gesprekken met (christelijke) ondernemers, werknemers, ChristenUnieleden en –sympathisanten, predikanten, de coalitiegenoten en oppositiepartijen. In die gesprekken ging het telkens over de vraag welke waarden we gerespecteerd willen zien. Voor de ChristenUnie staat voorop: (i) respect voor het bijzondere karakter van de zondag en (ii) behoud van de vrijheid voor ondernemers en werknemers om niet op zondagen te hoeven werken.

We hebben ervaren dat onze gesprekspartners dat respect ook daadwerkelijk in beleid willen vastleggen. Dat zij ook zien dat 52 koopzondagen in Zwolle niet wenselijk is. Dat vind ik een lichtpunt. Van de andere kant vraagt dat van ons de bereidheid om in te stemmen met een beperkte verruiming van 3 koopzondagen. Dat doet pijn. Dat is geen lichtzinnig te nemen besluit. Dat is een besluit dat ver af staat van ons eigen ideaal. Het is pijnlijk dat we als ChristenUnie moeten instemmen met een nieuwe balans, een verruiming, om daarmee op te komen voor het belang van de zondagsrust in Zwolle op langere termijn.

In dat kader is het ook van het grootste belang dat ook ondernemers die gebruik maken van de zondagsopenstelling royaal aan hun werknemers laten weten dat zij zich op geen enkele manier gedwongen hoeven voelen om te werken. De ChristenUnie zal dat nadrukkelijk in de gaten blijven houden, daarvoor opkomen en verwacht van het college dat ook zij dat als haar verantwoordelijkheid ziet. We roepen het college op om die vrijwaring van dwang ook voortdurend in de gesprekken met ondernemers te benoemen.

Rekening houden met elkaar 
Deze stap, die voor ons en onze kiezers pijn doet, is ook een verregaande stap in het rekening houden met elkaar. En dat is iets waaraan onze samenleving, waarin tegenstellingen gemakkelijk worden uitvergroot en mensen snel tegenover elkaar komen te staan, behoefte heeft. Rekening houden met elkaar is niet alleen maar zeggen “als ik wil winkelen op zondag, dan moet dat kunnen”, maar rekening houden met elkaar is ook doordenken wat de consequentie van je uitspraak is voor de ondernemer, de werknemers en hun gezinnen. Dat gaat niet over of je iemand op de knieën kunt krijgen. Dat gaat over: behandel anderen zoals jezelf graag wilt worden behandeld. Wat de ChristenUnie betreft is dat de toon van het debat in Zwolle."