Gerdien Rots: "We zijn al 16 jaar onderweg in de 21^ste eeuw. Een eeuw die echt anders zal zijn dan de 20^ste eeuw. De vorige eeuw werd gekenmerkt door de toenemende welvaart, de voortgaande urbanisatie, de aandacht voor individuele ontplooiingsmogelijkheden, de groei van de verzorgingsstaat et cetera. Wat de kenmerken worden van de 21^ste eeuwse samenleving weten we natuurlijk nog niet, maar de contouren worden al wel zichtbaar:

• Als we zorg nodig hebben, wordt het gewoon om eerst na te gaan wat we zelf - ondersteund door ons netwerk - kunnen doen. In de wetenschap dat als het nodig is, we altijd kunnen terugvallen op de overheid.
• We zien in dat we in buurten, in de regio en zelfs wereldwijd in onderlinge verbondenheid leven met elkaar en dat samenwerken als partners ons meer oplevert dan wanneer we stand-alone bezig zijn. Niet voor niets draagt deze begroting de titel ‘Partnerschap’.
• We zijn ons er steeds meer van bewust dat welvaart niet alleen met het consumeren van kwantiteit te maken heeft, maar ook met het beheren van kwaliteit. De kwaliteit van onze woon- en leefomgeving. En dat daar een verantwoordelijkheid voor ons allemaal ligt.
• We groeien toe naar een inclusieve arbeidsmarkt, waarin ieder mens telt en waar we ook onbetaald werk op zijn waarde willen schatten.
• We realiseren ons meer en meer hoe belangrijk de vitaliteit van de stad is. En dat er een integrale benadering nodig is om de stad vitaal en dynamisch te houden.

Kortom, we zijn met nogal wat veranderingen bezig: de transformatie naar een coöperatieve samenleving, de regionalisering, de veranderende rol van de overheid, de verduurzaming van onze levensstijl, de inclusieve arbeidsmarkt en de transformatie van het fysiek domein om integraal op vraagstukken te kunnen inspelen.

In tijden van dergelijke grote veranderingen lukt het ons Zwolse college om een solide financieel meerjarenperspectief neer te leggen en ondertussen vanuit de vier agenda’s voor een sociale, levendige, ondernemende en toekomstgerichte stad te blijven investeren in Zwolle.

Dat maakt ons dankbaar.

Wel kijken we met enige zorg naar onze beperkte incidentele bestedingsruimte. In de afgelopen jaren is de rek uit de budgetten gehaald (wat vanuit de bezuinigingsopgave heel terecht is). Daardoor valt er minder incidenteel geld vrij. Gelukkig hebben we het Stadsontwikkelfonds, maar we horen graag van de wethouder financiën welke mogelijkheden hij ziet om de incidentele middelen de komende jaren aan te vullen, zodat we voldoende in staat zijn om flexibel op spontane ontwikkelingen te kunnen inspelen.

Een andere zorg betreft de onzekere factor die het Rijk blijkt te zijn. Dat zien we nadrukkelijk terug in de Berap, de korting van 3,3 miljoen op de algemene uitkering bijvoorbeeld, waar we geen enkele invloed op hebben. We zijn het eens met het signaal dat ook onze wethouder financiën deze week heeft gegeven aan de Minister van Binnenlandse Zaken.

Voorts zien we nog niet gekwantificeerde onzekerheden zoals de mogelijke gevolgen van de invoering vennootschapsbelasting bij gemeenten en de nieuwe regels voor de grondexploitaties. Het is goed te zien dat het college hierop pro actief acteert en hierdoor blijk geeft van goed rentmeesterschap, dat is rekening houden met tegenvallers in de toekomst. We zien de nadere informatie hierover graag tegemoet. 

Het verhaal van Zwolle

We realiseren ons hoe hard er in onze stad wordt gewerkt en hoeveel er wordt samengewerkt. Zo doen we dat in de stad en regio Zwolle: samen! En dat valt op in het land. Daarom komen mensen uit het hele land graag naar onze stad om die parel aan de IJssel te zien. En dan is het fantastisch dat we ons Zwolse verhaal steeds meer en beter weten te vertellen. Zo is onze fractie erg blij met de formulering van het Zwolse DNA door Zwolle Marketing: de Hanze maakt dat wij een ondernemende geest hebben, de Moderne Devotie maakt dat wij een sociaal hart hebben met aandacht voor de menselijke maat en door middel van een verbindende rol geven we vorm onze maatschappelijke betrokkenheid.

We brengen een aantal accenten aan, aan de hand van de drie ChristenUnie-speerpunten: samen leven, verstandig investeren, eigentijds verduurzamen.

Samen leven

De ChristenUnie zet zich in voor Zwolle als warme sociale stad waarin mensen er voor elkaar zijn. Dat komt heel nadrukkelijk naar voren in de manier waarop wij met armoede omgaan. Dat heeft onze nadrukkelijke aandacht. En het bericht van afgelopen week dat zo’n 13% van de Zwolse gezinnen met minder dan 115% van het sociaal minimum moet rondkomen maakt ons extra alert. We hebben behoefte aan inzicht. Inzicht in de effectiviteit van ons armoedebeleid. Helpen we de mensen die het echt nodig hebben? Bereiken we hen in voldoende mate? Slagen we erin om mensen weer nieuw perspectief te bieden?

Hieraan gerelateerd uitten we eerder al onze zorg over de stapelingseffecten. Die zorg is nog niet weg. Welke impact heeft de stapeling van eigen bijdrages en andere zorgkosten? We vragen de wethouder wanneer zij dit inzicht verwacht te kunnen bieden, zodat we er dan een zinvol en integraal debat over kunnen voeren.

Het sociaal domein. Nu het overgangsjaar bijna voorbij is kijken we terug op een start waarin de zorgcontinuïteit centraal heeft gestaan. Volgend jaar wordt een cruciaal jaar wanneer de opgedane ervaringen moeten worden omgezet in een transformatie van de zorg. We hebben behoefte aan zicht op dat transformatieproces. Hoe worden cliënten, mantelzorgers, professionals daarbij betrokken? En we willen kunnen inschatten op welke momenten wij als raad het beste richtinggevende uitspraken kunnen doen. We vinden dit ook belangrijk om straks voor de PPN meer gevoel te krijgen bij de bezuinigingsopgave die dan moet worden ingevuld.

Wat de ChristenUnie betreft komt het in 2016 veel aan op maatwerk. We willen de professional meer regelruimte geven. We horen nu nog te vaak dat iets niet past binnen de regels van het huidige beleid. Bijvoorbeeld als een oudere een beroep wil doen op de Bijzondere Bijstand. De wet gaat nota bene zelf uit van individualiseren en afstappen van het categoriale beleid. Dan moeten professionals meer ruimte ervaren om bijvoorbeeld een beroep op de hardheidsclausule te doen.

Ook onze fractie kan zich goed inleven in de verontwaardiging over de jaarlijkse herindicaties voor langdurige zorg die mensen ervaren met blijvende aandoeningen. Dat moeten we die mensen niet willen aandoen. We moeten evenmin onszelf die werklast op de hals willen halen. Ook hier willen we dat de professional meer ruimte krijgt om een goede inschatting te maken van de termijn waarop herindicatie moet plaatsvinden. Wat ons betreft is dat gebonden aan een maximumtermijn om feeling te houden met de cliënt.

Verstandig investeren

De ChristenUnie bouwt aan een dynamische vitale stad waarin we verstandig blijven investeren. Dat doen we onder meer door een gunstig vestigingsklimaat voor ondernemers te creëren en de werkgelegenheid op peil te houden. Want we zien dat betaald werk voor veel mensen een belangrijke manier is om te kunnen deelnemen aan de samenleving. Het is niet de enige manier. Als wij dan in de begroting deze zin lezen: “Het hebben van betaald werk is een zeer belangrijke voorwaarde om deel te nemen aan de samenleving.” komen er bij ons wel wat nekharen overeind. Oók al het onbetaald werk dat door vrijwilligers en mantelzorgers wordt verricht is een belangrijke manier om deel te nemen aan de samenleving! Participeren in zijn vólle breedte draagt bij aan het welzijn van mensen en aan de samenleving als geheel. Daarom ook benadrukken we opnieuw het belang van sociale ondernemingen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

De doelstellingen van het college om Zwolle te versterken als studie/studentenstad vinden wij erg mager. Voor de levendigheid van de stad, voor het binden en boeien van studenten aan onze stad, ook als ze zijn afgestudeerd, is er ons inziens echt meer nodig dan een streefaantal te noemen voor deelname aan de Bruisweken. Daarom willen we dat er samen met betrokken partijen zoals onderwijsinstellingen en studentenverenigingen een masterplan wordt ontwikkeld met plannen voor het aantrekkelijker maken om op kamers te komen wonen, voor studiefaciliteiten buiten schooltijden om, voor vrijetijdsbesteding en voor lezingen en debat-bijeenkomsten. 

De ChristenUnie constateert dat het huidige structuurplan 2020 soms niet meer voldoet. De groeicijfers van de stad zijn achterhaald, uitbreidingslocaties staan ter discussie, de werkwijze van ruimtelijke planvorming is kleinschaliger en een aantal opgaves zijn nieuw, waaronder de klimaatactieve stad. Wij kijken daarom vooruit en willen tevens anticiperen op de introductie van de Omgevingswet in 2018. Deze wet vraagt een compleet andere, integrale werkwijze rond ruimtelijke planvorming. Wij roepen het college op ons actief in 2016 te betrekken bij deze complexe visievorming voor de stad na 2018 die een complete transformatie van het fysiek domein omvat. 

Eigentijds verduurzamen

De ChristenUnie draagt bij aan een eigentijdse duurzame stad met oog voor vragen van de toekomst. We onderschrijven daarom de duurzaamheidsagenda die een duurzame levensstijl bij de ‘great majority’ wil stimuleren. Daarom wordt duurzaamheid een integraal onderdeel in alle programma’s. Maar we vinden het jammer dat we daarvan in deze begroting nog niet veel terugzien.

We hebben hoge verwachting van de zelfsturing die we in wijken bevorderen. Dit sluit aan bij de beweging waarbij sociale opgaves in de wijk aan fysieke doelen worden gekoppeld. Dat wijkspecifiek wordt gezocht naar initiatieven rond het zelf beheren van de openbare ruimte. Of dat bijvoorbeeld in de wijk Dieze via een Wijbedrijf wordt gestimuleerd om samen zonnepanelen in te kopen. En van daaruit andere gezamenlijke initiatieven zoals het ‘wijkgericht afkoppelen’. We zijn erg benieuwd naar het experiment met een wijkbegroting. Dat volgen we graag, temeer omdat een te naïeve introductie ook risico’s met zich mee kan brengen.

We willen onderzoeken of het mogelijk is om – ten behoeve van de leefbaarheid van de binnenstad – te differentiëren in lege-tarieven tussen enerzijds motorvoertuigen met hoge uitstoot van emissies en geluid en anderzijds elektrische of niet gemotoriseerde voertuigen. Waarbij de laatste groep minder leges betalen. En de uiteindelijke inkomsten uit leges wel kostendekkend moeten zijn.

Vluchtelingenopvang

De situatie in de wereld noodzaakt ons om niet alleen naar onze eigen stadsontwikkeling te kijken, maar ook een veilige haven te zijn voor mensen die op de vlucht zijn voor bedreigingen in hun eigen land. Zolang het nodig is willen wij dat Zwolle vluchtelingen blijft opvangen. Het is hartverwarmend hoeveel vrijwilligers zich voor hen inzetten. Die inzet moet ook vooral bij de vrijwilligers blijven liggen. Wel is het zo dat alle vrijwilligersactiviteiten moeten worden gecoördineerd. En wij krijgen signalen van de coördinerende organisaties dat hun reguliere werk erg onder druk komt te staan. We vragen het college om na te gaan wat er nodig is en hoe hierin samen met het COA kan worden voorzien. Verder willen we dat we gaan anticiperen op de komst van vluchtelingen met een verblijfsstatus. We willen dat de gemeente anticipeert op de komst van statushouders en dus beleid ontwikkelt hoe zij hier straks kunnen wonen, werken en onderwijs volgen.

Gelukkig maken is gelukkig worden

De koning heeft onze stad uitgekozen om in 2016 zijn verjaardag te vieren. Dat is bijzonder eervol. Zijn grootmoeder, toenmalig koningin Juliana, zei ooit in een kerstboodschap: “Gelukkig maken is gelukkig worden.” Daarin klinkt door wat Jezus zo’n 2000 jaar geleden zei: “Het is beter te geven dan te ontvangen.” Dat verlegt de aandacht van onszelf naar de ander. Dat maakt je gericht op het welzijn van de ander. En het mooie is dat jezelf daardoor ook rijker wordt als mens. Het is een diepe wens van de ChristenUniefractie dat alle Zwollenaren de impact van deze visie in hun eigen leven mogen ervaren. Zo bouwen we samen aan een warme, betrokken, delende, gevende Zwolse samenleving. En dat delen we op 27 april graag met de rest van ons land."

De ChristenUnie deelde op verschillende van de genoemde punten moties in om verder richting te geven aan het beleid.