“Het aantal handtekeningen dat we ontvingen is indrukwekkend,” stelt Rots. “Zoveel mensen, zoveel betrokkenheid, zoveel sympathie voor de bibliotheek én voor de binnenstad. De bibliotheek, de ChristenUnie en veel andere fracties delen hun vertrekpunt: het liefst een bibliotheek in de binnenstad. Na enkele debatten en diverse onderzoeken was de gemeenteraad echter unaniem: de bibliotheek zou verhuizen naar de Zeven Alleetjes.”

Rots beschrijft in onderstaande bijdrage de stappen die tot die beslissing hebben geleid.

Publiekstrekker in de Diezerstraat 80

Het waren de binnenstadsondernemers die enkele jaren geleden aan de gemeente voorstelden om de bibliotheek te verhuizen. Uit loopstromen-onderzoek bleek dat bezoekers van de Diezerstraat de kale buitenmuren van de bibliotheek onaantrekkelijk vinden. Daardoor lopen mensen niet verder, maar keren om ter hoogte van de bibliotheek. Het was de wens van de ondernemers dat bezoekers in een ‘achtje’ kunnen lopen door de Diezerstraat, via het Eiland en het Weeshuisstraatgebied terug naar de Diezerstraat en de Melkmarkt. Daarvoor zou de bibliotheek op haar A1-locatie in de Diezerstraat plaats moeten maken voor een bovenregionale publiekstrekkende winkel. Als gemeenteraad besloten we hieraan mee te werken. We zijn ervan overtuigd dat de binnenstad een extra impuls in de vorm van een publiekstrekker nodig heeft. Inmiddels is bekend dat de internationale winkel Zara eind 2016/begin 2017 open gaat aan de Diezerstraat 80.

Bibliotheekconcept leidend bij herlocatie

De bibliotheek wil uit zichzelf niet per se weg van haar huidige locatie, maar ziet tegelijkertijd wel kansen om haar innovatieve bibliotheekconcept op een nieuwe locatie beter vorm te geven. Volgens dat nieuwe concept gaat het om een ontmoetingsplek die veel meer is dan een bibliotheek: cultuur, educatie,  nieuwe media en debat komen bijeen. De bibliotheek wil zich steeds meer doorontwikkelen naar de ‘Third Place’: een ontmoetingsplek met tal van faciliteiten zoals werk- en studieplekken voorzien van up-to-date digitale ontsluiting, een zaal voor lezingen, een biebcafé voor ontmoeting. Belangrijke drager voor dit concept is een gebouw waarin een laagdrempelig en divers aanbod van culturele activiteiten een diversiteit aan doelgroepen bedient. In het huidige gebouw kunnen die wensen niet worden ingevuld.

Daarom is bij het zoeken van een nieuwe locatie voor de bibliotheek dit nieuwe concept als uitgangspunt genomen. Natuurlijk is zeer kritisch gekeken naar het aantal vierkante meters en faciliteiten dat daarvoor echt nodig is. Niet alle wensen van de bibliotheek zijn ingewilligd, maar wel is zoveel mogelijk tegemoet gekomen aan de eisen die dit nieuwe concept stelt aan de huisvesting.  Een ander uitgangspunt was dat de verkoop van de Diezerstraat 80 de nieuwe huisvesting van de bibliotheek zou moeten financieren. En bovendien zou de nieuwe locatie op tijd beschikbaar moeten zijn, zodat de verhuizing van de bibliotheek en de vestiging van Zara vloeiend op elkaar kunnen aansluiten.

Zoektocht naar de meest geschikte plek

In 2013 vond een uitgebreide zoektocht plaats naar de meest geschikte plek voor de bibliotheek. Daarbij is gekeken naar tal van locaties in de binnenstad, in de ring rondom de binnenstad en bij de Spoorzone. De gemeenteraad is hierover in het najaar van 2013 zorgvuldig geïnformeerd. Uiteindelijk bleef een viertal locaties over die grondig zijn onderzocht op haalbaarheid, financierbaarheid en tijdige beschikbaarheid. De resultaten van dat onderzoek zijn door de gemeenteraad in een debat in maart 2014 uitvoerig besproken. De ChristenUnie sprak in dat debat (samen met een aantal andere fracties) uit dat we de bibliotheek het liefst in de binnenstad wilden behouden. We hebben daarom gevraagd te onderzoeken of door aanpassing van het programma van eisen van de bibliotheek alsnog een plek in de binnenstad haalbaar was. Dat onderzoek is uitgevoerd. Toen in juni 2014 ook al deze informatie op tafel lag, bleek dat er in de binnenstad geen locatie was die haalbaar, financierbaar en tijdig beschikbaar was, zelfs niet met een kleiner programma van eisen. Bovendien ging de voorkeur van de bibliotheek zelf inmiddels uit naar de locatie aan de Zeven Alleetjes. Zo heeft de gemeenteraad unaniem besloten om de bibliotheek naar de op dat moment meest geschikte plek te laten verhuizen.

Toekomst voor het Broerenkwartier

Terwijl er al veel geïnvesteerd is in de verhuizing van de bieb naar de Zeven Alleetjes, gaan nu stemmen op om de bibliotheek te verplaatsen naar het Broerenkwartier. In het Broerenkwartier zijn in het afgelopen jaar enkele winkelpanden leeg komen te staan. Het gebied is nog steeds geen logisch onderdeel van het ‘achtje’, de looproute voor bezoekers. Ook is de aankleding van de publieke ruimte niet overal even aantrekkelijk. Het is de vraag of de bibliotheek voor deze problemen een oplossing kan bieden, vooral als we ons in herinnering nemen wat de aanleiding was om de bibliotheek haar huidige plek te laten verlaten. Belangrijker is het gegeven dat er in het Broerenkwartier geen geschikte locatie voor de bibliotheek aanwezig is. De winkelpanden die er zijn, zouden zelfs na grondige verbouwing nog dermate inefficiënt zijn voor de bibliotheek dat het nieuwe concept niet van de grond kan komen. Daarmee zouden we de toekomst van de bibliotheek en haar aantrekkelijkheid voor het brede publiek in gevaar kunnen brengen.

We maken ons wel zorgen om het Broerenkwarier. We moeten constateren dat de lege winkelpanden veelal zijn achtergelaten door winkels die de hoge huurprijzen niet meer kunnen betalen. Dat betekent dat de vastgoedeigenaren in beweging moeten komen. Zij moeten de realiteit van de huidige vastgoedwaarde onder ogen zien en het lef hebben om de huurprijzen naar beneden bij te stellen. De gemeente gaat dit faciliteren door te investeren in een betere aankleding van de publieke ruimten in combinatie met het verbeteren van de looproute. Dan kan dit gebied aantrekkelijk worden voor nieuwe winkelconcepten die aansluiten bij actuele ontwikkelingen in de winkelbranche. Daarom maken we van het Broerenkwartier een try-out-gebied voor het nieuwe winkelen. Hier kunnen vernieuwende conceptstores zich vestigen die grensverleggend zijn tussen detailhandel, horeca en cultuur. Gelukkig is er vanuit die hoek behoorlijk wat belangstelling voor vestiging in Zwolle. Hoewel leegstand ook in Zwolle een issue is, is het in vergelijking met veel andere binnensteden beperkt en is het perspectief op nieuwe winkels best gunstig.

Enthousiasme over de Zeven Alleetjes

Veel Zwollenaren zijn enthousiast over de nieuwe locatie van de bibliotheek en haar gunstige ligging tussen binnenstad en station. Ook de bibliotheek zelf is enorm enthousiast over haar nieuwe onderkomen. De voorbereidingen voor de verbouwing van het oude GGD-gebouw zijn in volle gang. Na de zomer zullen de nieuwe elementen al snel zichtbaar worden. De bibliotheek is blij met de openheid en transparantie die in dit gebouw gerealiseerd worden, blij met de betere bereikbaarheid waar veel leden om vroegen, blij met de buitenruimte waar net als nu veel bezoekers gebruik van maken en vooral blij met de veel efficiënter in te delen ruimten. Hier zal veel meer ruimte voor de bezoeker worden gecreëerd, terwijl de bibliotheek er in vierkante meters niet op vooruit gaat.

In dit nieuwe gebouw wil de bibliotheek haar visie ‘van collectie naar connectie’ vormgeven. Het gebouw biedt immers alle mogelijkheden voor lezingen, nieuwe media, workshops en studieruimten. De bibliotheek wil kennis ontsluiten, niet alleen door boeken aan te bieden, maar ook door gebruik te maken van de meest up to date digitale mogelijkheden en door samen te werken met partners die er een informatiepunt kunnen creëren. Zo kan de bibliotheek uitgroeien tot een centrum voor een leven lang leren, waarbij ook de Zwolse onderwijsinstellingen een plek krijgen.

Het Meandercollege werkt al jaren samen met de bibliotheek. Inmiddels heeft Hogeschool Windesheim aangegeven op deze nieuwe locatie te willen samenwerken. De bibliotheek wil dan dagelijks van negen tot negen open zijn. Het zou geweldig zijn wanneer ook de andere Zwolse onderwijsinstellingen zich aansluiten bij deze beweging. Zo kan de bibliotheek een belangrijke plek gaan innemen in het Zwolse studentenleven.